I am Article Layout

Selecteer uw beleggersprofiel:

Deze inhoud is uitsluitend bestemd voor een Adviseur en Institutionele belegger / consultant.

Bent u een Particuliere Belegger?

Menselijk kapitaal in opkomende markten

November 2019
Marketingmateriaal

Het ontsluiten van menselijk kapitaal in opkomende economieën

Alle ontwikkelingslanden hebben een ernstig onderbenutte bron: hun bevolking.  Het is belangrijk dat beleggers in obligaties uit opkomende markten dat in gedachten houden.

Het ontsluiten van menselijk kapitaal is belangrijk voor het groter worden van het potentieel van opkomende economieën.

Uit onze analyse blijkt dat een verbetering van het menselijk kapitaal – of economische waarde van de vaardigheden en kwaliteiten van mensen – de productiviteit en de groei van een land stimuleert, wat leidt tot een verbetering van de kredietwaardigheid van het land. Dat heeft belangrijke gevolgen voor beleggers in obligaties van opkomende markten.

De meeste ontwikkelingslanden scoren beter in de Human Development Index (HDI) van de Verenigde Naties. Maar terwijl de hoogste 50 procent gemiddeld wordt beloond met een upgrade van hun kredietwaardigheid met 2,13 gradaties (waarbij, bijvoorbeeld, A tot AA één gradatie is), krijgen die in de onderste helft slechts een upgrade met 0,24 gradaties. (zie afb.1)

Afb. 1. de landen die het best scoren in de HDI krijgen ook een aanzienlijke upgrade van hun rating
Rating upgrade(+)/downgrade(-)
Impact van de Human Development Index op kredietbeoordelingen
De verandering in de HDI-index ten opzichte van de verandering in rating over de periode 2001-2017. De steekproef omvat opkomende landen waar gegevens beschikbaar zijn. Bron: OESO productiviteitsgegevens, VN HDI-gegevens.
Desondanks negeren beleggers het menselijk kapitaal meestal bij het beoordelen van de vooruitzichten van ontwikkelingslanden, niet in het minst omdat het moeilijk te meten en te analyseren is. Dat is echter aan het veranderen. Het Human Capital Project van de Wereldbank, de Human Development Index van de VN en de doelstellingen voor duurzame ontwikkeling van de VN hebben recent het menselijk kapitaal in de schijnwerpers gezet en bieden nieuwe manieren om het te meten. Bij Pictet Asset Management gebruikt ons team voor obligaties uit opkomende markten deze tools als onderdeel van hun landenanalyse, met name waar het gaat om milieu-, maatschappelijke en bestuurlijke aspecten (ESG).

Bepalend voor de vooruitzichten voor opkomende markten

Een goed inzicht in menselijk kapitaal is op dit moment bijzonder belangrijk – het helpt om een deel van de huidige somberheid over de vooruitzichten voor opkomende markteconomieën weg te nemen. Toenemend handelsprotectionisme, moeilijke vooruitgang op het gebied van structurele hervormingen en het einde van de supercyclus voor grondstoffen worden beschouwd als een belemmering voor de ontwikkeling van de traditionele industrie en exportsector. Maar in een wereld waar informatiestromen in plaats van goederen steeds belangrijker worden als bron van groei, biedt latent menselijk kapitaal de opkomende markten een enorm potentieel. Daarom is het van cruciaal belang dat opkomende landen in hun bevolking investeren. (Afb. 2)

Afb. 2 de landen die het best scoren in de HDI zijn ook kampioenen in productiviteit
% verandering in productiviteit (2001-2017)
Impact van de Human Development Index op productiviteit
% verandering in productiviteit ten opzichte van percentiel rang van HDI-verandering over de periode 2001-2017 voor landen waar gegevens beschikbaar zijn (43 opkomende en ontwikkelingslanden). Bron: HDI-gegevens van de VN, S&P-ratings omgezet in numerieke vorm zodat +/-1 punt overeenkomt met een upgrade/downgrade met één gradatie. Bron: S&P-ratings.

Daarom ook zorgen wij ervoor dat menselijk kapitaal op de agenda staat voor onze gesprekken met beleidsmakers. We zijn zelfs verder gegaan dan de traditionele benadering van beleggers in opkomende markten van due diligence door op zoek te gaan naar nieuwe bronnen van inzicht.

Van het begrijpen van menselijk kapitaal tot het ontwikkelen ervan

Menselijk kapitaal is als concept even oud als de moderne economie. De 18e-eeuwse econoom en filosoof Adam Smith beschreef het als ‘de verworven en nuttige vaardigheden van alle inwoners of leden van de samenleving’. Meer recentelijk kreeg Paul Romer in 2018 de Nobelprijs voor de economie voor werk dat zowel menselijk kapitaal als innovatie centraal stelt in de theorie van de economische groei.

Het debat gaat verder dan het belang van het menselijk kapitaal voor de economische groei en gaat over de invloed ervan op het soort groei dat een land ervaart – of het leidt tot een meer inclusieve, en dus duurzame, ontwikkeling.

Maar om een volledig beeld te krijgen van hoe het menselijk kapitaal zich ontwikkelt in opkomende economieën, moeten we verder kijken dan de interacties met het soort instellingen waarmee de traditionele beleggers in opkomende markten het meest vertrouwd zijn. Het volstaat niet om bij het gebruikelijke repertoire van ontmoetingen met overheidsfunctionarissen en senior zakenmensen te blijven, om met de bus van slimme hotels naar kantoren met airconditioning en weer terug te rijden.

Om een volledig beeld te krijgen van hoe het menselijk kapitaal zich ontwikkelt in opkomende economieën moeten we verder kijken dan de interactie met overheidsfunctionarissen en hogere zakenmensen.

Een van de manieren waarop wij een visie ontwikkelen over de sociale en economische ontwikkelingen in de landen waarmee we werken, is door een partnerschap op te bouwen met EMpower, een gerespecteerde en innovatieve liefdadigheidsinstelling die zich richt op jongeren in opkomende economieën. De contacten met de programmamanagers in belangrijke regio's en landen geven ons een perspectief op het terrein en brengen ons in contact met mensen tot wie we anders nooit toegang zouden hebben.

Een van die programma's is Mamelani Projects in Zuid-Afrika.2 Mamelani is opgericht door jonge ontwikkelingswerkers uit de gemeenschap om de vele dakloze jongeren in Kaapstad te helpen die in de institutionele zorg zijn opgegroeid, vaak weeskinderen of slachtoffers van de Zuid-Afrikaanse aidsepidemie. Dankzij EMpower heeft beleggingsbeheerder Robert Simpson van Pictet AM onlangs de kans gekregen om de directeur van Mamelani, Gerald Jacob, te ontmoeten. Hij zag met eigen ogen hoe Mamelani het menselijk kapitaal van de lokale jeugd op een alomvattende manier opbouwt door persoonlijke emotionele steun, onderwijs en training in levensvaardigheden te combineren – en eigen ondersteunende netwerken te helpen ontwikkelen.

"Het hielp me bij mijn gesprekken met de Zuid-Afrikaanse regering over hoe een evenwicht te vinden tussen onmiddellijke fiscale overwegingen en het beschermen van de bronnen van groei op lange termijn", zei Simpson.

Tijdens andere recente reizen hebben andere leden van het team van Pictet AM voor obligaties uit opkomende markten tijd doorgebracht bij door EMpower gesponsorde goede doelen in Brazilië en Argentinië. Elke ontmoeting heeft ons een schat aan inzicht bijgebracht voor onze landenanalyse.

Deze inzichten helpen ons, op hun beurt, om beter onderbouwde en meer gerichte gesprekken te voeren met de beleidsmakers en bedrijfsleiders die de macht hebben om beleid te beïnvloeden dat een impact heeft op de ontwikkeling van menselijk kapitaal. Het overbrengen van de juiste boodschap zal uiteindelijk goed zijn voor de mensen in het land. Het zal er ook toe bijdragen dat we het kapitaal van onze beleggers beter beheren en, naar wij hopen, hun rendement op lange termijn verbeteren.