I am Article Layout

Selecteer uw beleggersprofiel:

Deze inhoud is uitsluitend bestemd voor een Adviseur en Institutionele belegger / consultant en Particuliere Belegger.

Goede gezondheidszorg remt bevolkingsgroei juist af

Juli 2021
Marketingmateriaal

Klimaatverandering: de kosten van actie zijn veel kleiner dan de prijs van niets doen

De klimaatmaatregelen waar beleidsmakers voor staan zijn misschien wel de belangrijkste keuzes in de geschiedenis van de mensheid.

In Nederland is er dit jaar weinig van te merken, maar ook dit jaar worden allerlei weerrecords gebroken. Terwijl ons land nog een koud voorjaar achter de rug heeft – met zelfs de koudste aprilmaand sinds 1986 – werd het in andere delen van de wereld warmer dan ooit. In juli liep de temperatuur in het Canadese plaatsje Lytton op tot maar liefst 49,6 graden. Het was alweer de tweede extreme hittegolf op het noordelijk halfrond in 2021. In juni liep de temperatuur in het Midden-Oosten op tot meer dan 50 graden. Ook in de toekomst wordt de aarde steeds warmer. De effecten van de hoeveelheid broeikasgassen die we de atmosfeer in hebben gebracht, laten zich nog decennia of mogelijk zelfs eeuwen voelen volgens de documentaire van David Attenborough. In ‘A Life on Our Planet’ legt hij uit hoe we het zo ver hebben laten komen.

De hoeveelheid CO2 deeltjes in de atmosfeer vormt een rode draad in de film. Toen Attenborough in 1937 nog een klein jongetje was, waren dat er 280 per miljoen deeltjes. Met name door het gebruik van fossiele brandstoffen is dat aantal toegenomen tot 415 CO2-deeltjes per miljoen deeltjes in de atmosfeer. De temperatuur ligt inmiddels ongeveer 1 graad Celsius hoger dan in 1900. Die temperatuurstijging zet een dreigende kettingreactie in gang die de CO2-uitstoot verder versnelt. Met name in het smelten van het ijs in Groenland, Alaska, Noord-Canada en Rusland schuilt een groot gevaar. De bruine toendra die daaronder zit weerkaatst veel minder goed het zonlicht dan de witte sneeuw. Bovendien zit volgens Attenborough in het permafrost op het noordelijk halfrond maar liefst 1400 gigaton koolstof opgeslagen. Door smeltende sneeuw kan evenveel CO2 vrijkomen als dat de mensheid de afgelopen 200 jaar heeft uitgestoten. 

{"commands":[{"click":"chrome:common:edititem({command:\"webedit:open\"})","header":"Edit the related item","icon":"/temp/iconcache/office/16x16/cubes.png","disabledIcon":"/temp/cubes_disabled16x16.png","isDivider":false,"tooltip":"Edit the related item in the Content Editor.","type":"common"},{"click":"chrome:rendering:personalize({command:\"webedit:personalize\"})","header":"Personalize","icon":"/temp/iconcache/office/16x16/users_family.png","disabledIcon":"/temp/users_family_disabled16x16.png","isDivider":false,"tooltip":"Create or edit personalization for this component.","type":"sticky"},{"click":"chrome:rendering:editvariations({command:\"webedit:editvariations\"})","header":"Edit variations","icon":"/temp/iconcache/office/16x16/windows.png","disabledIcon":"/temp/windows_disabled16x16.png","isDivider":false,"tooltip":"Edit the variations.","type":"sticky"}],"contextItemUri":"sitecore://master/{72FAF5E2-9F25-4210-8F01-53C33CED2002}?lang=nl&ver=1","custom":{},"displayName":"Quote","expandedDisplayName":null}Door het smelten van permafrost op het noordelijk halfrond kan evenveel CO2 vrijkomen als dat de mensheid in 200 jaar heeft uitgestoten

{"commands":[{"click":"chrome:field:editcontrol({command:\"webedit:edithtml\"})","header":"Edit Text","icon":"/temp/iconcache/office/16x16/pencil.png","disabledIcon":"/temp/pencil_disabled16x16.png","isDivider":false,"tooltip":"Edit the text","type":null},{"click":"chrome:field:execute({command:\"bold\", userInterface:true, value:true})","header":"","icon":"/temp/iconcache/office/16x16/font_style_bold.png","disabledIcon":"/temp/font_style_bold_disabled16x16.png","isDivider":false,"tooltip":"Bold","type":null},{"click":"chrome:field:execute({command:\"Italic\", userInterface:true, value:true})","header":"","icon":"/temp/iconcache/office/16x16/font_style_italics.png","disabledIcon":"/temp/font_style_italics_disabled16x16.png","isDivider":false,"tooltip":"Italic","type":null},{"click":"chrome:field:execute({command:\"Underline\", userInterface:true, value:true})","header":"","icon":"/temp/iconcache/office/16x16/font_style_underline.png","disabledIcon":"/temp/font_style_underline_disabled16x16.png","isDivider":false,"tooltip":"Underline","type":null},{"click":"chrome:field:insertexternallink","header":"","icon":"/temp/iconcache/office/16x16/earth_link.png","disabledIcon":"/temp/earth_link_disabled16x16.png","isDivider":false,"tooltip":"Insert an external link into the text field.","type":null},{"click":"chrome:field:insertlink","header":"","icon":"/temp/iconcache/office/16x16/link.png","disabledIcon":"/temp/link_disabled16x16.png","isDivider":false,"tooltip":"Insert a link into the text field.","type":null},{"click":"chrome:field:removelink","header":"","icon":"/temp/iconcache/office/16x16/link_broken.png","disabledIcon":"/temp/link_broken_disabled16x16.png","isDivider":false,"tooltip":"Remove link.","type":null},{"click":"chrome:field:insertimage","header":"Insert image","icon":"/temp/iconcache/office/16x16/photo_landscape.png","disabledIcon":"/temp/photo_landscape_disabled16x16.png","isDivider":false,"tooltip":"Insert an image into the text field.","type":null},{"click":"chrome:common:edititem({command:\"webedit:open\"})","header":"Edit the related item","icon":"/temp/iconcache/office/16x16/cubes.png","disabledIcon":"/temp/cubes_disabled16x16.png","isDivider":false,"tooltip":"Edit the related item in the Content Editor.","type":"common"},{"click":"chrome:rendering:personalize({command:\"webedit:personalize\"})","header":"Personalize","icon":"/temp/iconcache/office/16x16/users_family.png","disabledIcon":"/temp/users_family_disabled16x16.png","isDivider":false,"tooltip":"Create or edit personalization for this component.","type":"sticky"},{"click":"chrome:rendering:editvariations({command:\"webedit:editvariations\"})","header":"Edit variations","icon":"/temp/iconcache/office/16x16/windows.png","disabledIcon":"/temp/windows_disabled16x16.png","isDivider":false,"tooltip":"Edit the variations.","type":"sticky"}],"contextItemUri":"sitecore://master/{72FAF5E2-9F25-4210-8F01-53C33CED2002}?lang=nl&ver=1","custom":{},"displayName":"BottomDescription","expandedDisplayName":null}

Naast het gebruik van fossiele brandstoffen en het smelten van het landijs, spelen ook bosbranden een rol bij het verergeren van het CO2-probleem. Er komt niet alleen CO2 vrij bij verbranding, maar er blijft ook minder grond over voor bomen, die via fotosynthese broeikasgassen opslaan.

Attenborough wijst erop dat klimaatverandering tot allerlei andere problemen leidt. Zoals bijvoorbeeld een verlies aan biodiversiteit, die hard nodig is voor het in stand houden van ecosystemen. Een ander gevolg van de hoge CO2-uitstoot is het verzuren van de oceanen. Een derde van alle CO2 die vrijkomt, wordt opgenomen via het oppervlaktewater. De stijgende waterzuurgraad en -temperatuur leiden behalve tot het afsterven van koraalriffen, ook tot grote problemen voor allerlei schaaldieren. Sommige oesterkwekerijen hebben de productie met 80 procent zien dalen omdat de toenemende zuurgraad het heel lastig maakt om hun schelp te maken. En de afname van het aantal zeeslakken voorspelt bijvoorbeeld weer weinig goeds voor de toekomst van roze zalm, die voor 60 procent van de voeding afhankelijk is van deze diertjes.

Door het smelten van permafrost op het noordelijk halfrond kan evenveel CO2 vrijkomen als dat de mensheid in 200 jaar heeft uitgestoten

Naast het gebruik van fossiele brandstoffen en het smelten van het landijs, spelen ook bosbranden een rol bij het verergeren van het CO2-probleem. Er komt niet alleen CO2 vrij bij verbranding, maar er blijft ook minder grond over voor bomen, die via fotosynthese broeikasgassen opslaan.

Attenborough wijst erop dat klimaatverandering tot allerlei andere problemen leidt. Zoals bijvoorbeeld een verlies aan biodiversiteit, die hard nodig is voor het in stand houden van ecosystemen. Een ander gevolg van de hoge CO2-uitstoot is het verzuren van de oceanen. Een derde van alle CO2 die vrijkomt, wordt opgenomen via het oppervlaktewater. De stijgende waterzuurgraad en -temperatuur leiden behalve tot het afsterven van koraalriffen, ook tot grote problemen voor allerlei schaaldieren. Sommige oesterkwekerijen hebben de productie met 80 procent zien dalen omdat de toenemende zuurgraad het heel lastig maakt om hun schelp te maken. En de afname van het aantal zeeslakken voorspelt bijvoorbeeld weer weinig goeds voor de toekomst van roze zalm, die voor 60 procent van de voeding afhankelijk is van deze diertjes.

De belangrijkste keuze in onze geschiedenis

In zijn documentaire schetst Attenborough aan de hand van een vergelijking met het na een kernramp verlaten Tsjernobyl een naargeestig beeld van een voor mensen onleefbare wereld als we op de huidige weg doorgaan. De klimaatmaatregelen die beleidsmakers wereldwijd moeten nemen, vormen volgens hem de belangrijkste keuzes in de geschiedenis van de mensheid. Attenborough: “Nemen  we nu wat financiële maatregelen die misschien wat pijnlijk zijn, of wachten we af totdat klimaatverandering ons dwingt onze levensstijl aan te passen. Uiteindelijk zijn de kosten van actie veel en veel kleiner dan de prijs van niets doen.”

Die boodschap komt steeds duidelijker binnen bij overheden en bedrijven. Europa en de Verenigde Staten streven ernaar om de CO2-uitstoot uiterlijk in 2050 per saldo tot nul terug te brengen. Voor China ligt die einddatum in 2060. Momenteel ligt de focus heel sterk op het vervangen van fossiele brandstoffen door duurzame energie. Naar verwachting gaat de wereldwijde capaciteit voor zonnestroom in de periode tussen 2021 en 2026 ruimschoots verdubbelen1. De markt voor windmolens groeit in een vergelijkbaar tempo2. Behalve door strengere milieueisen wordt deze beweging ook aangewakkerd door technologische vooruitgang. In het voorgaande decennium is de prijs voor het opwekken van een kilowattuur zonne-energie met maar liefst 90 procent gedaald. Voor windenergie zijn deze kosten gehalveerd3. In grote delen van de wereld is het al voordeliger om groene energie op te wekken dan om nieuwe capaciteit te bouwen voor fossiele brandstoffen. Dankzij technologische vooruitgang wordt dit verschil de komende tijd alleen maar groter. 

De energietransitie draait om meer dan groene stroom

Een groeiende capaciteit van groene energie vormt onderdeel van de energietransitie, die zich steeds duidelijker aftekent. Het is ook van belang om de infrastructuur aan te passen of uit te bouwen. In de toekomst wordt elektriciteit steeds meer op andere plaatsen opgewekt en gebruikt. Op steeds meer daken komen bijvoorbeeld zonnepanelen te liggen en door de omschakeling naar elektrisch rijden moet er voldoende energie beschikbaar zijn op nieuwe snellaadstations. Voor het maken van de omslag van fossiele brandstoffen naar duurzame energie, is het ook van belang dat stroom goed opgeslagen kan worden. De bedrijven achter deze innovaties, vormen het beleggingsuniversum van de Clean Energy-strategie van Pictet. Deze strategie kenmerkt zich door een brede aanpak die zich richt op kansen binnen het hele spectrum van duurzame energie, efficiënter energiegebruik, betere infrastructuur en ondernemingen die technologieën ontwikkelen die alle veranderingen mogelijk maken.

Zelfs in de meest optimistische scenario’s gaat het echter niet lukken om helemaal geen CO2 meer uit te stoten. De meeste doelstellingen richten zich dan ook op een uitstoot van ‘netto nul’. Dit betekent dat er op een of andere manier CO2 opgeslagen moet worden om de uitstoot te compenseren. In de toekomst gebeurt dat misschien met allerlei slimme technologieën onder de grond.

We hoeven echter niet te wachten tot die ontwikkeld worden. Een gemiddelde boom neemt per jaar tussen de 20 en 30 kilo CO2 op4. Een hectare bos is hierdoor goed voor een CO2-compensatie van 10 tot 12 ton per jaar. De Timber-strategie van Picter belegt onder meer in bedrijven die tienduizenden vierkante kilometers bosgrond beheren. Attenborough moedigt overigens aan om niet alleen op land naar oplossingen te zoeken: “Een ton droge kelp bevat het equivalent van een ton CO2. We zouden kelp op duurzame wijze kunnen oogsten en gebruiken als bron van bio-energie. En kelpwouden nemen geen grondoppervlakte in ten koste van onszelf of aardse wildernis.”